Militair
Bataafse lijst
Belasting Hertog
Belasting Jean
Het jaar 1814
Vindplaats
Adressen
Terheijden wijkindeling
Belasting Jean Moreau 1798-1806
Belastingbetalingen in de 18e eeuw kunnen een aardig inkijkje geven in het dagelijks leven van gewone mensen.
In Terheijden / Wagenberg werd de belasting bijgehouden in de jaarlijkse lijsten van
Gemaalgeld, de Kleine Specien, de Bieraccijnzen, het Hoofdgeld en de Dorpsrekeningen die alle te vinden zijn in het Regionaal Archief Tilburg.
Jean Moreau wordt voor het eerst vermeld in de lijsten als Jan Muro in 1798. Hij is dan in dienst als "knegt" bij Anthony Rovers,
op het Achterste Eijnde van Wagenberg. Er werkte daar nog een andere knecht: Anthony Kouwenberg.
Volgens de overlevering (zie
het verhaal van Bart Mureau over de vindplaats)
is Jean omstreeks 1798 gevonden door deze Anthony Kouwenberg, die hem mee naar huis genomen heeft.
Anthony Kouwenberg en Anthony Rovers wonen
volgens de lijst van de registratie voor de Bataafse Burgermacht in die periode op huisnummer 264,
een adres dat correspondeert met het huidige Dorpstraat 55-61 (uitgezocht door Johan van der Made, Heemkundekring de Vlasselt, Winter 1989, nr. 45).
Jean Moreau/Jan Mureau heeft dus waarschijnlijk tot zijn huwelijk in 1801 in een van de huizen Dorpstraat 55-61 gewoond.
Hij verhuist bij zijn huwelijk in 1801 naar het Voorste Eijnde van Wagenberg.
Jean Moreau voor zijn huwelijk: 1798-1801
In deze periode woont Jan Muro samen met leeftijdgenoot Anthony Kouwenberg op het Achterste Eijnde van Wagenberg,
als knegt bij Anthony Rovers en zijn zus Anna Maria Rovers.
Dit is de eerste keer dat Jean Moreau in de archieven van Wagenberg wordt genoemd.
Gemaalgeld 1798 Inv nr 2400_0946 pg 43
-
Anthony Rovers de Zuster Anna Maria Rovers,
de knegts Jan Muro, Anthony Kouwenberg, meijt
Johanna Swaans .... 5 heelen .............fl 5 ---
Er zou ook
Jan Mero of
Maro kunnen staan.
Volgens de overlevering is Jean Moreau "gevonden" in de Wagenstraat 78.
Volgens een vergelijking van adressen (Vlasselt Johan van der Made) heeft op dat adres
een andere Anthonij Rovers gewoond, in de toenmalige wijk Scheerebies, Bosch en Wildestraat:
Gemaalgeld 1798 Inv nr 2400_0946 pg 53 en 54
-
Pieternella Biestraten, weduwe Simon Roovers
de kinderen Anthonij Rovers, Pieter Rovers, Andries Rovers, Johannes Rovers
Voor de volledigheid hieronder de familiebeschrijvingens van de families de Hertog, Kouwenberg en Rovers:
Gemaalgeld 1799 Inv nr 2400_0947 pg 44
-
Anthony Rovers, de Zuster Anna Maria
Rovers, de knegts Anthony Kouwenberg
Jan Muro,
de meijd Johanna Zwaan
5 heelen.............. 5 ---
Gemaalgeld 1800 Inv nr 2400_0948 pg 49
-
Anthony Rovers, de Zuster Anna Maria
Rovers, de knegt Anthony Kouwenberg, Jan
Muro, de meijt Dingena de Bot..... 5 heele .. fl 5 ---
Alleen de "meijt" is veranderd.
Nu volgt een onduidelijke belasting. Het lijkt op een copie van de Gemaalbelasting.
Gecombineerde Belastingen 1799-1800 Agterste Eijnde:
1 Oct 1799 - 30 Sept 1800
pg 1,
pg 2 en
pg 3 :
Gecombineerde Belastingen 1799-1800 Inv nr 2400_1402 pg 1,2,3 en 44
-
Anthonij Rovers, de zuster Anna Maria Rovers,
de knegt Jan Marv (?), Anthonij Kouwenberg, meijt Johanna Swaans
gemaal
hoorn gesaaij
taxatie
Er staat geen datum bij, maar bij de persoon ervoor staat 18 januarij, met verschillende datums waarop afbetaald is.
Dus deze inschrijving van Jan Marv (=Jan Muro?) is waarschijnlijk gedaan op 18 januari 1800.
Gecombineerde Belastingen 1799-1800 Agterste Eijnde
pg 72 en
pg 73 :
Gecombineerde Belastingen 1799-1800 Inv nr 2400_1402 pg 72, 73 en 112
-
Anthonij Rovers, zuster Anna Maria Rovers, de knegts Anthonij Kouwenberg, Jan Muro, de meijt Johanna Zwaans
gemaal
taxatie
Hoorn gesaaij
Bij inschrijving van de persoon erboven staat een datum van 11 januari, dus dat geldt misschien ook voor deze (11 januari 1800)
Jean trouwt in 1801 met Anthonia den Hertog
Vanaf 1801 woont
Jean, na zijn huwelijk, op het Voorste Eijnde van Wagenberg.
Hij wordt vermeld op de lijst van Kleine Specien, op de Gemaallijst, en als betaler van accijns op bier (Slachtgeld).
Schoonvader
Cornelis de Hertog was cafehouder. Het is niet duidelijk of
Jean zelf ook een cafe had,
hij wordt nergens tavernier of zo genoemd, zoals zijn schoonvader.
Zijn naam wordt inmiddels op zijn frans geschreven en Moreau maar Mureau.
Gemaalgeld 1801 Inv nr 2400_0949 pg 39
-
Jan Múreaúw/Mureaun de vroúw Anthonia Hertoge
2 heelen ........ fl 2-0-0
Gecombineerde Belastingen Agterste Eijnde: 1801-1802:
1 Oct 1801 - 30 Sept 1802
Gecombineerde Belastingen 1801-02 Inv nr 2400_1403 pg 50
-
Lijsten van heelen en halven persoonen die over den jaare ingegaan 1 october 1801
en geeijndigd de laatsten september 1802 in het gemaal te Terheijden zijn aangebragt
Agterste Eijnde
Gecombineerde Belastingen 1801-02 Inv nr 2400_1403 pg 51
-
1 December Jan Mureau.... 1 half
Dat is dus 1 December 1801
Gemaalgeld 1802 Inv nr 2400_0950 pg 40
-
Jan Múreaúw/Mureaun de vrouw Anthonia Hertog,
kind Catharina Múreaw oúd 1/2? jaar, 2 heele
1 half .....2-1
Maria Catharina is geboren in november 1801, dus zij is halverwege 1802 1/2 jaar.
Kleine Specien 1802 Inv nr 2400_1040 pg 19
- Jan Mereaúw --2 heelen....................Nihil
Slachtgeld/bieraccijns 1802 Inv nr 2400_0978 pg 18
- Jan Múreaú... .....................fl 4?-2-0.
In 1802 wordt voor het eerst bieraccijns betaald, via het slachtgeld.
Dit is een combinatie van allerlei belastingen:
voor bestiaal, wijnen, bieren en overgemaal. Hij betaalt maar heel weinig, veel minder dan zijn schoonvader.
Het jaar 1803 ontbreekt in de Gemaallijsten, omdat het belastingjaar wordt omgezet naar een kalenderjaar.
Het belastingjaar voor de Kleine Specien en het Slachtgeld blijft het zelfde (october-october).
Kleine Specien 1803 Inv nr 2400_1041 pg 25
- Jan Mureau 2 heelen ------ 1 half
Slachtgeld/bieraccijns 1803 Inv nr 2400_0979 pg 20
- Jan Múreaú..................fl 1-2-0.
Gemaalgeld 1804 Inv nr 2400_0951 pg 35
-
Jan Múreaú de vroúw Anthonia Hertog kind Catharina Múreaú oud 1 jaar
2 heelen 1 half ....................................... 2- 1
De baby is nu (ruim) 1 jaar oud.
Niet duidelijk waar de verhoging voor is, want uiteindelijk betaalt hij niets.
Slachtgeld / bieraccijns Voorste Eijnde 1804: 1 jan 1804 - 31 Dec 1804,
Cover 1 en
2
Slachtgeld/bieraccijns 1804 Inv nr 2400_0980 pg 17
- Jan Mureau...................fl 1-5-0.
Het lijkt op 4, maar is waarschijnlijk gewoon 1 gulden.
Gemaalgeld 1805 Inv nr 2400_0953 pg 30
-
Jan Múreaú de vroúw Anthonia Hertog
kind Catharina Múreaú oúd 3 jaar,
Cornelis Múreau 1 jaar
2 heele 2 halve -------------- 2 -- 2
Het gezin heeft nu een tweede kind : Cornelis.
Kleine Specien 1805 Inv nr 2400_1043 pg 18
-
Jan Múreaú ----2 heelen 2 halven.....fl 0-0-0
-----------------------1/10 verhoging fl 0-0-0
Slachtgeld / Bieraccijns het Voorste Eijnde 1805:
1 jan 1805 - 31 Dec 1805,
Cover 1 en
2
Slachtgeld/bieraccijns 1805 Inv nr 2400_0981 pg 16
- Jan Mureau...................fl 1-5-0.
Gemaalgeld 1806 Inv nr 2400_0952 pg 35
-
Jan Múreaú de vrouw Anthonia Hertoge
kind'n Catharina Múreaú oúd 4 jaar
Cornelis Múreaú 2 jaar,
thuis legger Simon Múreaú
3 heelen 2 halven ......... 3-2
Wie is
Simon Mureau? Hij is een "thuislegger". Dat is iemand die inwoont. Hij komt ook voor in de doopakte van zoon
Johannes Moreau in april 1806 als peter.
Hij telt mee als volwassene: er wordt 1 "heele" voor hem betaald.
Hij wordt alleen dit jaar in de archieven genoemd, het lijkt erop dat het iemand op doorreis was. Misschien een familielid uit Belgie?
Er zijn geen betalingen voor het Slachtgeld, Gemaalgeld en Kleine Specien meer. Die archieven lopen tot 1806.
Vanaf nu is er alleen het Hoofdgeld.
Vanaf 1807 worden ook de adressen bijgehouden.
Hoofdgeld 1807 inv nr 2400_1312 pg 12
De quotisatie is een speciale extra belasting voor 1 jaar, in dit geval voor het jaar 1808:
Quotisatielijst 1808
Quotisatie 1808 Inv rn 2400_1357 pg13
Jan Mureau woont in huis nr 24, op hetzelfde adres als de weduwe Rasenberg.
Buurman Jan Reijns en Cornelis van de Watermolen woont op nr 23. De weduwe Adriaan Damen op nr 26.
De namen van deze buren komen in later jaren terug.
In hetzelfde boek staat een soortgelijke vermelding op hetzelfde adres
Quotisatielijst 1808
Quotisatielijst 1808, Inv nr 2400 1357 pg 46
Ook hier staat dat Jan woont in Wijk D, huis 24, op hetzelfde adres als de weduwe van Anthonij Rasenberg.
Hoofdgeld 1808 inv nr 2400_1313 pg 13
Vanaf dit jaar worden ook voor het Hoofdgeld de adressen vermeld.
Jan woont volgens deze belasting lijst echter in wijk D, Huis nummer 213.
De buurman en buurvrouw op 212 zijn ook nu Jan Rens en de weduwe Rasenberg,
Cornelis van der Watermolen is overleden, nu woont alleen zijn weduwe daar nog. De weduwe Adriaan Damen is er ook gewoon nog.
Jan is dus niet verhuisd, maar dit is gewoon een hernummering.
Hoofdgeld 1809 inv nr 2400_1314 pg 13
Jan woont ook in 1809 in wijk D, Huis nummer 213, met dezelfde buren.
Hoofdgeld 1810 inv nr 2400_1315 pg 13
Jan woont nog steeds in wijk D, Huis nummer 213.
Deuren en Vensters Belastinglijst 1810 (foto copie GAT43)
- Wijk Nummer 213
De weduwe A.Goolberg eigenares
Jan Mureau bruiker
..........................1--1
Jan Mureau woont in Wijk D huis nummer 213 (nu bij de weduwe Goolberg, die kennelijk de eigenares is van het huis).
Het aantal deuren en ramen wordt geteld, vanwege de belasting.
De buren zijn nog steeds hetzelfde.
Het jaartal is onzeker. Formeel is de deuren en vensters belasting pas in 1812 ingevoerd.
Gecombineerde Belastingen 1811
Gecombineerde belastingen 1811 Inv nr 2400_1390 pg 2
Gecombineerde belastingen 1811 Inv nr 2400_1390 pg 27
- Nummer 212
Jan Mureau
Voor een 1/2 varken.............f.2-0-0.
Voor een 1/4 vat azijn...........50 stuivers.
Voor 2 karre brandhout..........80 stuivers.
Voor 2 karre turf...............32 stuivers
Het lijkt er op dat men is vergeten door te nummeren: D212 of toch D213? In ieder geval een mooie lijst van de bezittingen.
De buren zijn allemaal nog hetzelfde
Bedeling
Jan Moreau krijgt 4 dekens van de Armenzorg.
De tekst is onduidelijk. Bij het eerste deel staat : armen welken deekens nodig hebben.
De tekst bij het tweede deel is onduidelijk: "armen welke met bedeelde .....????" ?kinderen?
Er staat geen jaartal bij deze vermeldingen, we houden het op ongeveer 1810.
Armenzorg Bedeling 1800-10 Inv nr 2400_1741 pg 1
Voor alle belastinglijsten van Jean zie:
Bron:
Regionaal Archief Tilburg
Dorpsbestuur Terheijden > Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen > Belastingheffing > Landsbelasting