De stamboom van Mureau

Terheijden wijkindeling   Belasting Hertog   Cornelis Hertog

Adressen Cornelis den Hertog (1756-1813)

In de belastinglijsten uit de 18e eeuw staan de inschrijvingen min of meer op volgorde waar mensen woonden, maar zonder enige nummering. Huizen worden pas genummerd vanaf ongeveer 1806 (vrijwel meteen in de jaren daarna vindt er overigend een hernummering plaats). Door deze adressen te vergelijken met het kadaster (beschikbaar in 1832) en door de buren in opvolgende jaren met elkaar te vergelijken is wel iets af te leiden over de plek waar mensen gewoon hebben. De lijst van de Bataafse Burgerwacht uit 1798 is de vroegste poging tot een reconstructie, met behulp waarvan de adressen van Cornelis de Hertog geschat kunnen worden.

 

De periode voor 1795: Achterste Eijnde en Voorste Eijnde van Wagenberg

Cornelis heeft voornamelijk gewoond op het Achterste Eijnde, in zijn jeugd en tijdens zijn eerste en tweede huwelijk. In een korte periode (tussen ongeveer 1792 en 1795) woont hij op het Voorste Eijnde van Wagenberg. Dat volgt rechtstreeks uit de belastinglijsten.

1795-1798: Brouwerijstraat 17

(zie hieronder)

1798-1801: Brouwerijstraat 3

Inv: 946 947 948
Naam / Jaar G1798 G1799 G0001
de Heer A.Praats x x x
Dirk Ribbens Cornelia Krijnen x x x
Anna den Ronden wed Cornelis de Graaf x x x
Adriaan Fens x x x
Cornelis Spoor Johanna vd Wijgert x x
Cornelis van Gils Maria Korssen x x x
Jacobus Deckers x
Anthonij van Sprangh x x x
Cornelia de Graaf wed Adriaan de Kort x x x
Jan Schoofs Cornelia Voermans x x x
Willebrord Pals Anna Brocken x
Adriaan Verschuuren Maria de Prenter x x x
Peter de Jongh / Elisabeth vd Maade x x
Cornelis Hertog x x x
Peter vd Broek Johanna Bitterwijk x x
Adriaan Wagemakers Pieternella Kremers x
Catharina de Jongh wed Aart Mijnaarts x
Boudewijn van Loon Adriana v Heusen x x x
Cornelia den Exter wed Joh v Bragt x
Jan van Schendel Cornelia de Laat x x x
Cornelis van Tetering Anthonet van Schendel x x x
Anna Maria Merchelis wed Joh v Echelen x x x
Henderik v Oosterhout Joh Tielen x x x
Arnoldus Biestraten Anna de Leeuw x x x
Wouter vd Krieken Adriana Pouken x x x

Volgens de lijst van de Bataafse Burgerwacht uit 1798 correspondeert het adres van Cornelis in 1798 met het huidige Brouwerijstraat 3. Dat is ook het moment dat hij tapper wordt. Het is goed mogelijk dat hij op dat adres een cafe had (er is geen naam bekend van dit cafe).

Uit een vergelijking van buren in de Gemaallijsten van de opvolgende jaren tussen 1798 en 1801 (tabel, bewoning van de Gemaallijsten 1798, 1799, 1800-01 tov de Gemaallijst 1798) volgt dat Cornelis vanaf 1798 tot ongeveer 1801 op dit adres gewoond heeft.

In de jaren ervoor (1796, 97) woonde hij vermoedelijk een paar huizen verderop in Brouwerijstraat 17-19 (volgens de Gemaallijsten woont hij dan naast Wouter van de Krieken, die in 1798 op dat adres woont).

De verhuizing in 1801 valt samen met het moment waarop in de Gecombineerde Belastingen 1801 wordt gemeld dat hij van herberg (!) is veranderd. Hij wordt bijna altijd tapper genoemd, maar in 1806 wordt hij ook herbergier genoemd.

 

Het huis Brouwerijstraat 3 komt terug in de archieven via de chirurgijn (dokter) Johannes Bartolomeus Sauter, die in 1804 het huis Brouwerijstraat 3 koopt, waar hij volgens een beschrijving in het blad van de Heemkundekring de Vlasselt (1991) in 1806 in gaat wonen. Dat bevestigt dat Cornelis daar niet meer woont.

 

1801-1813: Postweg 23-25

Volgens de lijst van de Landsbelasting in 1807 en de Quotisatielijst 1808 woont Cornelis, in 1807 en 1808, in wijk E, huis 13:
Landsbelasting Overige Zaken 1807
Landsbelasting Overige Zaken 1807: Inv nr 2400_1459 pg 20
(klik voor uitvergroting)
In Huis E 13 wonen 2 gehuwden, 2 kinderen.....en 3 stuks hoornvee (geiten? koeien? ). Het beroep van de hoofdbewoner is tapper.

Quotisatie 1808 Achterste Eijnde, Huis E13: Cornelis Hertog (Deel 1)
Quotisatie 1808 Inv nr 2400_1357 pg 15

Uit vergelijking van buren uit de periode voor en na 1808 zijn twee dingen af te leiden:

 

Inv: 949 951 952 1357 1313
Naam / Jaar G0102 G1804 G1806 Q1808 H1808
Wed Adriaan v Alphen Bastiaantje Biestraten x x x E1 E247
Philibert Kouwenberg/M Lambregts/T Damen x x x E2 E248
Dielis Boomans/P v Gils/A v Vessem x x x E3 E249
Leendert Godschalk x x x E4 E250
Andries v Alphen / Adriaan Kluizen - - x E5 E251
Peter Damen - - x E6 E251
Laureijs Gordens/Willem Jooren - x x E7 E252
Peter v Meel x x x E8 E253
Anthonij Hes x x E9
Jan Fens x x x E10 E255
Wilhelm Goorberg / Anth Rovers x x x E11 E256
Wilhelm Anth Rovers - - - E11 E257
Jan v Dorst / (Wed) A Bastiaansen - x x E12 E258
Cornelis Hertog x x x E13 Ansems
Cornelis v Dinteren Wed Jan Jooren x x x E14 E260
Peter W Damen x x x E15 E261
School - - - - E262
Dirk Ribbens x x x E16 E263
Dominee A Praats/Anna v Meer x x x E17 E264
De kerk - - - - E265
Cornelis de Graaf / Cornelia v Vessem x x x E18 E266
Jan A Fens / Dingena v Springh - x x E19 E267
Jan van Gils x x x E20 E268

De periode voor 1808
Uit de Gemaallijsten van de jaren tussen 1801 en 1808 (tabel) volgt dat hij, omdat hij vanaf ongeveer 1801 dezelfde buren had, steeds op hetzelfde adres gewoond heeft: E13 (er zijn twee ankerpunten bij de buren: Philibert Kouwenberg aan de ene kant en Dominee Praats aan de andere kant van Cornelis).

De periode na 1808
Na de eerste nummering van de huizen in 1806 volgt spoedig een hernummering in 1808. De vergelijking met het Hoofdgeld van bijv 1808 (H1808 in de tabel) laat zien dat E13 hetzelfde is als E259 in de jaren daarna. Sommige adressen in de tabel hieronder verspringen wat tussen de quotisatielijst en de hoofdgeld lijst, doordat er een school en een kerk tussen genummerd is, maar de overeenkomsten zijn groot. Cornelis woont er dan niet meer, nu woont er ene Jacobus Ansems. De hoofdgeldlijsten gaan tot 1810. Die jaren laten hetzelfde beeld zien, met andere woorden: dan woont Jacobus op dat adres, Cornelis is hoogstens inwonend.
In de kadastervergelijkingslijst van 1832 is te zien dat het adres E259 (perceel D50) gelegen is aan de Postweg 23-25.

Dit huis was van mei 1802 tot 1819 in het bezit van Pieter Joosten, die in 1818 was overleden. Zijn weduwe Anna Kapitijn verkoopt het in 1819. Uit de verkoopakte blijkt dat Pieter Joosten het huis vanaf mei 1802 in zijn bezit heeft gehad (die akte is niet gevonden). Cornelis heeft het kennelijk vanaf het begin van hem gehuurd.

Hoewel Cornelis er na 1808 niet meer ingeschreven staat is dit wel het adres waar hij overleden is, en waar schoonzoon Jan Mureau in 1818 blijkt te wonen. Hij woonde waarschijnlijk in bij hoofdbewoner Jacobus Ansems. Jan is misschien na zijn overlijden daar in getrokken?

Als zijn vrouw Petronella Kouwenberg in 1808 overlijdt wordt als adres Achterste Eijnde wijk E 22 opgegeven, maar dat is waarschijnlijk het adres waar ze overleden is.