Bevolkingsregisters     Memories van Successie     Notarisaktes     Vonnissen

Anthonia   Cornelis   Antonie   Jacobus   Simon   Maria

Militieregisters

De militieinschrijvingen van de gemeente Terheijden voor de periode 1815-1895 zijn via internet beschikbaar (Regionaal Archief Tilburg). Ze geven een overzicht van wie in welke periode in dienst geweest is, in dit geval voor de Mureau's. De inschrijvingen in het archief zijn georganiseerd per jaar. Voor ieder jaar zijn er verschillende lijsten en registers te vinden, lotingslijsten, inschrijvingslijsten en simpele lijstjes waarop de mensen staan met hun kenmerken die ze wel of niet geschikt maken voor de dienst ("onder de maat", broederdienst, etc.). De dienstplicht duurde 5 jaar, vanaf ongeveer 18-23 jaar. Alle jongeren moeten zich vanaf hun 18e melden en er wordt dan geloot. Vervolgens wordt dat bekeken of iemand in/uitgeloot wordt, of er al broers zijn die al in dienst zijn (dan krijg je vrijstelling), dan wel of je niet te klein bent (dan hoef je niet in dienst). Al die admistratie is terug te vinden. Er zijn uiteindelijk maar weinig jongens die ook daadwerkelijk in dienst moeten. Zie ook informatie van het CBG.

 

Militieregisters 1823 en 1825

De oudste inschrijvingen zijn voor de twee zonen van Jean Moreau en Cornelia den Hertog. Zij zijn in het jaar 1823 en 1825 geregistreerd voor de diensplicht. Bij alle inschrijvingen, ook van latere jaren, staat dat men zich zelf vrijwillig heeft aangemeld. Dat klinkt voor ons als iets bijzonders, maar het staat bij bijna iedereen, dus kennelijk was het een standaard opmerking. Van de twee zonen hoeft alleen de oudste (Cornelis in dienst, de jongste (Johannes, is 2 jaar jonger) krijgt vrijstelling.

• Cornelis Mureau, geboren 1804, lichting 1823, gedesigneerd 3 April 1823
  1) Inschrijving op 28 Januari 1823, met registratie.
  2) Inschrijving op 25 April 1823 met registratie voor 7e Afdeling Infanterie.
  3) Een alfabetische lijst voor het jaar 1823, met registratie, op 3 april 1823 gedesigneerd (aangewezen).
  Inv 1061 1818-1823 pg 134, 140, 148
  
  Cornelis was 5 voet en 1 duim. Een voet is ongeveer 30cm, 1 duim is ongeveer 3 cm. Dus ongeveer 150-160cm, voor die tijd normaal. Er is verder geen beschrijving van hem. Hij woont in 1823 nog bij zijn ouders (zijn vader). Als hij in 1827 trouwt is hij 23 en, hij is dan nog in dienst, krijgt toestemming van de commandant 7e Afdeling Infanterie om te trouwen:
  Huwelijksbijlagen Fam Search
  
  Hij was kennelijk op het moment van zijn huwelijk in dienst bij het Depot Bataillon.

   

• Johannes Mureau, geboren 1806: twee inschrijvingen
  1) Inschrijving op 28 januari 1825, met registratie.
  2) Alfabetische lijst voor het jaar 1824 met registratie, hierin staat een onduidelijke tekst waaruit je zou kunnen afleiden dat hij op 23 maart is vrijgesteld (?). Dat kan wel kloppen met zijn verblijfplaatsen in die periode zoals vastgelegd in het Bevolkings Register. Het lijkt er op dat hij niet in dienst geweest is.
  Inv 1062 1824-1829 pg 056, 063

Johannes heeft blauwe ogen en donkerbruin haar. Er wordt verder vermeld dat hij "een merkbaar teken" heeft: hij is scheel aan zijn rechteroog! De lengtematen lijken niet helemaal juist. Johannes is 1 el, 6 duim. Soms vind je op internet dat een el 70cm is, met 10 duimen in een el. Dat kan niet kloppen. Volgens een andere bron is een el ongeveer 1 meter. Het is waarschijnlijk dat de "el" inmiddels, na de invoering van het metrische stelsel, hetzelfde is als 1 meter. Dan zou Johannes 1 meter en 6 decimeter zijn, 160cm dus. Hij trouwt pas op zijn zestigste, dus dan wordt niet meer gekeken naar of hij wel of niet voldaan heeft aan zijn militieverplichtingen.

 

Militieregisters 1840-1880

In de tweede periode, 1840-1880, zijn de 8 zonen van Cornelis Mureau (1804-1862 ) te vinden in de registraties. Uiteindelijk waren het er maar twee (Johannes en Jacobus) die in dienst moesten. Pieter en Willebrordus overlijden voortijdig, Adriaan was te klein, Cornelis en Simon werden vrijgesteld vanwege broederdienst, en Antonie werd vrijgeloot.

 

1. Adrianus, geboren 1829, lichting 1848, vrijgesteld vanwege "onder de maat",
   ingeschreven 29 januari 1848, met registratie Hij heeft grijze ogen, "ligtbruin" haar, een "dikke" neus. Hij lijkt wel heel klein met 135 cm. In twee lijsten (lijst 1 en lijst 2 ) staat inderdaad dat hij onder de maat is en dat hij 1 jaar "vrij" krijgt.

   In een inschrijving in 1848 staat in de uitgebreide registratie ook weer dat hij onder de maat is.
   Adriaan is de oudste zoon, uit het eerste huwelijk van Cornelis Mureau met Cornelia de Been. Hij zal overlijden in 1857, slechts 27 jaar oud.

   Inv 1067 1847-1850 pg 50, 67, 74

2. Johannes, geboren 1830, lichting 1849, in dienst 27 april 1853, ontslagen 15 Mei 1858,
   ingeschreven 29 januari 1849, met registratie Johannes is klein, hij is volgens deze inschrijving 1 el, 4 palmen en 2 duimen, wat neer zou komen op 142 cm. Beide zonen van uit het eerste huwelijk van Cornelis Mureau zijn klein. Bij een volgende inschrijving voor het jaar 1849, met registratie, wordt vermeld, hij onder de maat is. Hij krijgt 1 jaar vrijstelling. Later bij de stamboekinschrijving wordt een grotere lengte opgegeven.
   Inv 1067 1847-1850 pg 100, 106, 112
   
   Johannes belandt uiteindelijk wel in dienst. Hij komt (samen met zijn veel jongere broer Jacobus) voor op een lijst waarop staat dat hij van de "ligting 1853 nr 29" was, gediend bij het 5e Regiment infanterie, Stamboek nr 41574 te s Bosch.
   Inv 1071 1866-1870 pg 167
   
   Hij is inderdaad terug te vinden in de stamboeken, opgeslagen bij het Nationaal Archief. Daar staat een andere lengte vermeld: 1 el, 5 palmen, 8 duimen, wat neer zou kunnen komen op 158cm.
   Er staat een uitgebreide notitie over zijn tijd in dienst.
   
   Nationaal Archief, 5e Regiment Infanterie, 957 stamboeknummers 41139-42108, 1853-1854 1853-1854: nr 41574
   
   Er staat dat hij op 27 April 1853 was ingedeeld, Reserve op 10 Mei 1854 in ... (onleesbaar), op 1 juli 1855 met onbepaald verlof (!), en op 15 Mei 1858 "met paspoort wegens werkelijk volbragte dienst" uit dienst is gegaan. Hij is dus pas op zijn 23e in dienst gegaan, al lijkt het er op dat hij na een jaar "reserve" werd.

   Bij zijn huwelijk op 19-3-1864 in Oosterhout, krijgt hij toestemming om te trouwen. Er wordt in de bijlagen nog eens vermeld dat hij van de "ligting 1849" was, op 27 April 1853 was ingelijfd en op 15 Mei 1858 uit de dienst was ontslagen, "uithoofde van volbragte diensttijd".

   Fam Search Huw Bijlagen Oosterhout 1862, pg 1002
   
   

3. Cornelis, geboren 1838, lichting 1857, vrijgesteld wegens broederdienst.
   Zijn inschrijving komt verschillende keren terug in de archieven. Hij had lotnummer 31 en krijgt 1 jaar vrijstelling vanwege broederdienst. Hij wordt ingeschreven op 28 januari 1857, met inschrijving. Hij is 159.5cm groot, heeft bruin haar en bruine ogen.
   Er is ook een alfabetische lijst voor de Militie met inschrijving. Hierin staat ook vermeld dat hij is vrijgesteld vanwege broederdienst.

   Er is nog een Militie inschrijving voor het jaar 1859 met de inschrijving. Daarin staat dat ook. Het komt in 1858 verschillende keren terug : 1, "voor 1 jaar vrijgesproken wegens broederdienst"
   2, 3, 4, 5, finaal vrij, 6, 7.

   Inv 1069 1856-1860 pg 86, 96, 106,115, 289, 298, 164, 167, 222,230, 252, 272
   
   Bij zijn huwelijk op 1-2-1867 in Made wordt in de bijlagen vermeld dat hij was vrijgesteld "uit hoofde van broederdienst". Hiermee krijgt hij toestemming om te trouwen.
   Fam Search Huw Bijlagen Made 1854-56 pg 1252

4. Pieter, geboren 1839, wordt vermeld op een lijst met lotelingen,
   zie lijst. Hij zal overlijden vlak voor zijn 18e jaar.
   Inv 1069 1856-1860 pg 140
   
   

5. Antonie, geboren 1841, lichting 1860, vrijgeloot,
   ingeschreven 1860, met registratie, waarin staat dat hij 23 maart is gedesigneerd (aangewezen).
   Er is nog een inschrijving op 29 januari 1860 met uitgebreide registratie. Hij is 164.5cm groot, heeft blond haar, blauwe ogen en een "dikke" neus!
   Inv 1067 1847-1850 pg 345, 355
   
   Bij zijn huwelijk op 11-11-1871 in Made wordt in de bijlagen vermeld dat hij was vrijgeloot. Hij mag dus trouwen.
   Fam Search Huw Bijlagen Made 1854-56 pg 1873
   
   

6. Jacobus, geboren 1845, lichting 1865, in dienst 10 Mei 1865, ontslagen 9 Mei 1870
   De loting was op 7 maart 1865, met lotingsnummer 8. Hij werd ingeschreven op 24 april 1865, met een volledige registratie. Zijn lengte was 1.595 cm, blond haar, bruine ogen. De naam Willem die in de kolom van zijn ouders genoemd wordt is de naam van zijn voogd: zijn oom Willem Pellenaars.
   Er is nog een inschrijving in het militieregister op 25 januari 1865, met registratie.
   Inv 1070 1861-1865 pg 178, 205, 217
   
   Hij komt voor op een lijst waarop staat dat hij van "Ligting 1865 nr 8" was, "in dienst bij het 3e Regiment Infanterie, te Middelburg".
   Inv 1071 1866-1870 pg 167
   
   Hij is inderdaad terug te vinden in de stamboeken. Hierin staat wat meer informatie over wanneer hij in en uit dienst is gekomen en gegaan. Het lijkt er op dat hij vanaf 10 Mei tot 6 October 1865 in dienst is geweest, daarna met groot verlof tot 18 September 1869, waarna hij uiteindelijk, na 1 maand, op 15 October 1869 weer met groot verlof gaat. Hij wordt dan op 9 Mei 1870 definief ontslagen uit dienst:
   
   Nationaal Archief, 3e Regiment Infanterie, 861 stamboeknummers 52952-53934, 1864-1865 1864-1865: 53380 (pg81)
   
   Bij zijn huwelijk op 12-4-1872 in Made wordt in de bijlagen vermeld dat hij op 9 mei 1870 "uit hoofde van volbrachte dienst" was ontslagen.
   Fam Search Huw Bijlagen Made 1854-56 pg 1932

7. Willebrordus, geboren 1847, was nog geen 13 toen hij in 1860 overleed, maar stond al wel op een lijst.
   

8. Simon, geboren 1850, lichting 1870, vrijgeloot wegens broederdienst,
   ingeschreven op 3 januari 1870 met registratie.
   De loting was op 7 maart 1870, met een inschrijving waarin staat dat hij "vrijgesteld" is wegens broederdienst. Hij komt voor op een lijst waarop zijn broers worden vermeld, om aan te geven dat hij niet hoeft te dienen. In twee volgende lijsten wordt dat nog maar weer vermeld: broederdienst: lijst 1 en lijst 2.
   Inv 1071 1866-1870 pg 169, 171, 173, 183, 192, 193
   
   Bij zijn huwelijk op 1-3-1878 in Made wordt in de bijlagen vermeld dat hij was vrijgesteld "uit hoofde van broederdienst".
   Fam Search Huw Bijlagen Zwaluwe 1872 pg 1872

 

1894-1905

Dit zijn de inschrijvingen voor militaire dienst en gegevens over loting van de vier zonen van Jacobus Mureau en Adriana van der Made. Drie van de vier moeten in dienst, alleen Josephus niet, hij is "ondermaats" (te klein). De gemiddelde lengte van de Nederlanders was in die periode ongeveer 165 cm. (zie dit overzicht).

Bron: Regionaal Archief Tilburg, inschrijvingen militieregisters.

 

Cornelis Mureau (1874-1951), lichting 1894

Cornelis is 1.64 meter groot, heeft bruine ogen en bruin haar. Hij is arbeider.
Hij heeft lotingsnummer 66. Verder geen bijzonderheden.

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:66
Geregistreerde Cornelis Mureau, geboren 21-02-1874 te Made
Bronvermelding
Lotingsregister 1889-1893, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1337, aktenummer 38, blz 2
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924
Opm.Tot den dienst aangewezen

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:79
Geregistreerde Cornelis Mureau
Bronvermelding
Alfabetische lijst 1893-1914, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1298, aktenummer 9
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden: 101
Geregistreerde Cornelis Mureau, geboren 21-02-1874 te Made en Drimmelen
Bronvermelding
Inschrijvingsregister 1893-1902, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1312, aktenummer 423, blz 2
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924

 

Josephus Mureau (1876-1914), lichting 1896

Josephus is 1.536 groot. Dat noemen ze dan benedenmaats. Het toelatingscriterium was in die tijd 157cm. Het betekent in ieder geval dat hij niet in dienst hoeft. Verder wordt vermeld dat hij bruine ogen en rossig haar heeft en een spitse neus.
Bij de reden tot vrijstelling staat er iets over zijn ogen en over zijn maat. Onduidelijk.
Hij mag dan klein zijn geweest, hij was wel agressief. Hij komt in zijn leven regelmatig in aanraking met de politie en belandt uiteindelijk in een krankzinnigengesticht.

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:46
Geregistreerde Josephus Mureau, geboren 27-11-1876 te Oosterhout
Bronvermelding
Lotingsregister 1889-1893, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1337, aktenummer 144, blz 2
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924
Opm.Vrijgesteld wegens gemis lengte

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:68
Geregistreerde Josephus Mureau
Bronvermelding
Alfabetische lijst 1893-1914, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1298, aktenummer 32
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:93
Geregistreerde Josephus Mureau, geboren 27-11-1876 te Oosterhout
Bronvermelding
Inschrijvingsregister 1884-1892, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1312, aktenummer 337, blz 2
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924

 

Johannes Mureau (1880-1963), lichting 1900

Johannes is 1,590 lang. Hij heeft een groot (!) voorhoofd, blauwe ogen en blond haar. Hij is boerenknecht. Hij heeft lotingsnummer 68.

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:63
Geregistreerde Johannes Mureau
Bronvermelding
Alfabetische lijst 1893-1914, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1298, aktenummer 92
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:86
Geregistreerde Johannes Mureau, geboren 15-10-1880 te Oosterhout
Bronvermelding
Inschrijvingsregister 1884-1892, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1312, aktenummer 159, blz 2
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden: 68
Geregistreerde Johannes Mureau, geboren 15-10-1880 te Oosterhout
Bronvermelding
Lotingsregister 1899-1903, archiefnummer 2001,
inventarisnummer 1338, aktenummer 102, blz 2
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924

 

Petrus Mureau (1885-1972), lichting 1905

Petrus is de jongste zoon van Jacobus Mureau en Adriana van der Made. Hij is in dienst gegaan op 31 Maart 1905 bij het 6e Regiment Infanterie. en op 12 october 1912 met groot verlof. Op 8 Mei 1913 is hij dan weer gedetacheerd bij het leger in Nederlands Indie, voor 3 jaar.

Op 30 December 1918 is hij ontslagen "uit den dienst bij de landsweer wegens geeindigden landsweerdiensttijd".

Hij was 1.60 lang.

Petrus is in november 1917 op 32-jarige leeftijd getrouwd met de 17-jarige (!) Maria Krist. Dat was nodig, want ze kregen in maart 1918 al een dochter.

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:80
Geregistreerde Petrus Mureau
Bronvermelding
Alfabetische lijst 1893-1914, archiefnummer 2001, inventarisnummer 1298, aktenummer 169
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:53
Geregistreerde Petrus Mureau, geboren 17-09-1885 te Oosterhout
Bronvermelding
Lotingsregister 1904-1908, archiefnummer 2001, inventarisnummer 1339, aktenummer 90, blz 2
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924
Opm. Aangewezen tot den dienst

Bron: Militieregisters
Soort registratie: inschrijving militieregister
Bijzonderheden:108
Geregistreerde Petrus Mureau, geboren 17-09-1885 te Oosterhout
Bronvermelding
Inschrijvingsregister 1903-1912, archiefnummer 2001, inventarisnummer 1313, aktenummer 442, blz 2
Gemeente: Oosterhout
Periode: 1815-1924