De stamboom van Mureau

Terheijden wijkindeling

Cornelis (den) Hertog, gemaalgeld: 1756-1806

Inventaris 832-953 Kohieren van het gemaal. 1687-1806
Inventaris 953a Lijst van personen, die voor de hele en halve aanslag in het kohier zijn opgenomen vanaf 1 oktober 1799 tot 1 mei 1800. z.j. (1800).

 

Jean Moreau, die in 1798 naar Wagenberg is gekomen, zal in 1801 trouwen met Ant(h)onia (den) Hertog, de dochter van Cornelis (den) Hertog. De familie den Hertog komt uit Terheijden en Wagenberg. Ze zijn terug te volgen tot het eind van de 17e eeuw. De naam komt voor als Hartog(h), Hertog(h), en den Hertog/Hartog. In onderstaand overzicht wordt Cornelis gevolgd in de jaarlijkse inschrijvingen in Gemaallijsten vanaf 1756. Elders in de lijsten van Kleine Specien is te vinden dat hij in 1798 tavernier wordt. Hij is kennelijk een cafe begonnen.

Zie toelichting op de lijsten van het gemaalgeld.

 

De vermeldingen van Cornelis (den) Hertog

De ouders van Cornelis zijn Anthonij Hartog en Maria van Dorst, getrouwd in 1753 in Terheijden. Maria was al eerder (1743) getrouwd geweest, met Frans van Tetering. Cornelis wordt in 1756 geboren, als tweede kind in het tweede huwelijk van Maria van Dorst. Hij heeft een ouder broertje, Thomas Hertog, en er zijn drie andere kinderen uit het eerste huwelijk van Maria. De jaarlijkse inschrijvingen in de Gemaallijsten laten zien dat het gezin op het Achterste Eijnde van de Wagenbergsche Dijck woont. In de Kleine Specien lijsten is te zien dat zij winkeliers zijn.

Vader Anthonij overlijdt in 1772. Cornelis trouwt in 1778 (met Maria Vermeeren). Hij krijgt drie kinderen uit dit huwelijk. Als zijn vrouw in 1783 overlijdt trekt hij, met de kinderen, weer bij zijn moeder in. Twee van de kinderen overlijden jong, in 1784.

Cornelis hertrouwt in 1787 (met Petronella Kouwenberg) en gaat weer zelfstandig wonen, op het Achterste Eijnde. Uit dit huwelijk worden geen kinderen geboren. Hij heeft dan nog maar 1 dochter over, Anthonia, de latere vrouw van Jean Moreau. In 1792 verhuist hij naar het Voorste Eijnde, om in 1798 weer terug te keren naar het Achterste Eijnde, mogelijk speciaal om een cafe te starten. Hij wordt namelijk vanaf 1798 tot aan 1805 tavernier (kastelein) genoemd (in de lijst van Kleine Specien, een andere belastinglijst). Hij betaalt er extra belasting voor. Hij en zijn vrouw vangen vanaf 1790 regelmaig verschillende mensen op in huis (volwassenen en kinderen).

Jean Moreau komt in 1798 in Wagenberg terecht. Hij zal zeker wel eens in het cafe van Cornelis zijn geweest. Het is heel waarschijnlijk dat hij daar zijn toekomstige vrouw Anthonia de Hertog heeft ontmoet, de dochter van de kastelein. Ze trouwen in 1801 en vanaf dat moment verschijnen Jean en Anthonia als zelfstandig echtpaar op de Gemaallijsten en betalen zij belasting.

Maria van Dorst, de moeder van Cornelis, verhuist in 1797 naar Breda om bij de oudste dochter uit haar eerste huwelijk, Francisca, te gaan wonen. Ze zal daar in 1802 overlijden, 84 jaar oud.

 

1. De jeugd van Cornelis (1756-1778)

Achterste Eijnde 1756: 1 oct 56 - 30 sept 57
1756 Inv nr 2400_0904 pg 7

De eerste vermelding van Cornelis, 3 maanden oud. Hij is geboren op 30 maart 1756 (de lijsten worden in de zomer opgesteld voor het volgende belastingjaar dat loopt van october tot october). Hij had al een ouder broertje uit dit huwelijk: Thomas. De andere kinderen zijn uit het huwelijk van Maria van Dorst met Frans van Tetering: Hendrik, Bartholomeus, Francijn.

 

Achterste Eijnde 1757: 1 oct 57 - 30 sept 58
1757 Inv nr 2400_0905 pg 9

 

Achterste Eijnde 1758: 1 oct 58 - 30 sept 59
1758 Inv nr 2400_0906 pg 9

 

Achterste Eijnde 1759: 1 oct 59 - 30 sept 60
1759 Inv nr 2400_0907 pg 10

 

Achterste Eijnde 1760: 1 oct 60 - 30 sept 61
1760 Inv nr 2400_0908 pg 9

 

Achterste Eijnde 1761: 1 oct 61 - 30 sept 62
1761 Inv nr 2400_0909 pg 8
Hendrik is nu 16 jaar, dus ze moeten betalen voor een extra "volwassene".

 

Achterste Eijnde 1762: 1 oct 62 - 30 sept 63
1762 Inv nr 2400_0910 pg 15

 

Achterste Eijnde 1763: 1 oct 63 - 30 sept 64
1763 Inv nr 2400_0911 pg 16

 

Achterste Eijnde 1764: 1 oct 64 - 30 sept 65
1764 Inv nr 2400_0912 pg 18
De vader wordt Hertog genoemd, terwijl de kinderen Hartog heten!

 

Achterste Eijnde 1765: 1 oct 65 - 30 sept 66
1765 Inv nr 2400_0913 pg 17
De naam is nu voor allen veranderd in Hartog.
Bartholomeus en Francijn worden niet meer vermeld. Bartholomeus is 17-12-1764 overleden. Het is niet bekend wat er met Francisca gebeurd is. Ze was in 1764 12 jaar, dus ze kan ergens in huis werken als "meijd". Ze verhuist in 1786 naar Breda.

 

Achterste Eijnde 1766: 1 oct 66 - 30 sept 67
1766 Inv nr 2400_0914 pg 19
En .. het is weer Hertog ipv Hartog.

 

Achterste Eijnde 1767: 1 oct 67 - 30 sept 68
1767 Inv nr 2400_0915 pg 17
Jacobus Ansems/Ansums is waarschijnlijk een knecht, volgens het doopregister 31 jaar oud

 

Achterste Eijnde 1768: 1 oct 68 - 30 sept 69
1768 Inv nr 2400_0916 pg 16

 

Achterste Eijnde 1769: 1 oct 69 - 30 sept 70
1769 Inv nr 2400_0917 pg 19

 

Achterste Eijnde 1770: 1 oct 70 - 30 sept 71
1770 Inv nr 2400_0918 pg 18

Broer Thomas is 27 maart 1770 overleden.

 

Achterste Eijnde 1771 (1 oct 71 - 30 sept 72
1771 Inv nr 2400_0919 pg 17

 

2. De vader van Cornelis overlijdt in 1772

Achterste Eijnde 1772: 1 oct 72 - 30 sept 73
1772 Inv nr 2400_0920 pg 19
Vader Anthonij is 7 februari 1772 overleden, 54 jaar oud. Vanaf nu is Maria van Dorst (ook 54 jaar) alleen. In de Kleine Specien lijst is te zien dat zij winkelierster wordt genoemd, tot aan 1780. Zij heeft de winkel overgenomen. Hendrik van Tetering (27 jaar oud) is 3 maanden na het overlijden van zijn stiefvader op 3 mei getrouwd en woont nu zelfstandig. Hij zal jong overlijden, in 1778. Maria verliest zo dus snel haar kinderen.

Cornelis was jong, bijna 16, bij het overlijden van zijn vader. Hij telt dit jaar wel als volwassene (ouder dan 16) voor de belasting.

 

Achterste Eijnde 1773: 1 oct 73 - 30 sept 74
1773 Inv nr 2400_0921 pg 20

 

Achterste Eijnde 1774: 1 oct 74 - 30 sept 75
1774 Inv nr 2400_0922 pg 20

 

Achterste Eijnde 1775: 1 oct 75 - 30 sept 76
1775 Inv nr 2400_0923 pg 18

 

Achterste Eijnde 1776: 1 oct 76 - 30 sept 77
1776 Inv nr 2400_0924 pg 19

 

Achterste Eijnde 1777: 1 oct 77 - 30 sept 78
1777 Inv nr 2400_0925 pg 19
Ook zus Adriana telt nu als volwassene voor de belasting.

 

3. Cornelis trouwt in 1778 met Maria Vermeer(en)

Achterste Eijnde 1778: 1 oct 78 - 30 sept 79
1778 Inv nr 2400_0926 pg 18
Zoon Jan telt inmiddels ook als volwassene.
Cornelis is 31 mei 1778 getrouwd met Maria Vermeere(n) en woont nu zelfstandig, ook op het Achterste Eijnde, vlak bij zijn moeder. Hij is 22 bij zijn huwelijk. Maria is 6 jaar ouder dan hij.

1778 Inv nr 2400_0926 pg 18

 

Achterste Eijnde 1779: 1 oct 79 - 30 sept 80
1779 Inv nr 2400_0927 pg 20

1779 Inv nr 2400_0927 pg 21
Dochter Antonia is 9 maart 1779 geboren (de lijsten worden in de zomer opgesteld voor het volgende belastingjaar).
Moeder Maria van Dorst is vanaf dit jaar geen winkelierster meer (Lijst van Kleine Specien)

 

Achterste Eijnde 1780 : 1 oct 80 - 30 sept 81
1780 Inv nr 2400_0928 pg 19
1780 Inv nr 2400_0928 pg 20

 

Achterste Eijnde 1781: 1 oct 81 - 30 sept 82
1781 Inv nr 2400_0929 pg 18
1781 Inv nr 2400_0929 pg 19

 

Achterste Eijnde 1782: 1 oct 82 - 30 sept 83
1782 Inv nr 2400_0930 pg 18

1782 Inv nr 2400_0930 pg 19

 

4. De vrouw van Cornelis overlijdt, hij trekt in bij zijn moeder

Achterste Eijnde 1783: 1 oct 83 - 30 sept 84
1783 Inv nr 2400_0931 pg 18

Maria Vermeeren, de vrouw van Cornelis is op 16 januari 1783 op 32-jarige leeftijd overleden. Cornelis is zelf dan nog maar 26. Hij trekt met zijn drie jonge kinderen weer in bij zijn moeder.

 

Achterste Eijnde 1784: 1 oct 84 - 30 sept 85
1784 Inv nr 2400_0932 pg 19

Twee van de drie kinderen van Cornelis: Cornelia en Jan overlijden binnen 2 weken op 8 en 18 februari 1784. Hij heeft nu alleen zijn dochter Anthonia nog over.

 

Achterste Eijnde 1785: 1 oct 85 - 30 sept 86
1785 Inv nr 2400_0933 pg 19

 

Achterste Eijnde 1786 : 1 oct 86 - 30 sept 87
1786 Inv nr 2400_0934 pg 19
Anthonia is nog steeds 6 jaar, net als vorig jaar

 

5. Cornelis hertrouwt in 1787 met Petronella Kouwenberg

Achterste Eijnde 1787 (1 oct 87 - 30 sept 88)
1787 Inv nr 2400_0935 pg 19
1787 Inv nr 2400_0935 pg 20
Cornelis is op 29 april 1787 hertrouwd met Petronella Kouwenberg. Hij is dan 31, zij 26 jaar oud. Dochter Anthonia is voor het derde jaar op rij nog steeds 6 jaar.
Iedereen woont nog op het Achterste Eijnde, vlak bij elkaar.

 

Achterste Eijnde 1788: 1 oct 88 - 30 sept 89
1788 Inv nr 2400_0936 pg 17
1788 Inv nr 2400_0936 pg 17

Anthonia is geboren 9 maart 1779. Haar leeftijd blijft kennelijk een probleem.

 

Achterste Eijnde 1789 (1 oct 89 - 30 sept 90)
1789 Inv nr 2400_0937 pg 20
De oudste broer van Cornelis, Johannes, is op 8 februari 1789 overleden. Omdat de zoon uit het eerste huwelijk van Maria, Hendrik van Tetering, ook al is overleden (in 1778) heeft Maria van Dorst nu alleen nog maar haar dochter Adriana en haar zoon Cornelis over die bij haar in de buurt wonen. De oudste dochter, Francisca van Tetering, is in 1786 in Breda getrouwd met Willem van der Waere. Maria is peetmoeder bij een van haar kinderen dus ze heeft nog wel contact. Maria zal in 1797 naar Breda verhuizen om bij haar dochter in te trekken. Ze overlijdt in 1802 in Breda.

1789 Inv nr 2400_0937 pg 20
De leeftijd van Anthonia wordt weer met een jaar naar boven gecorrigeerd. Nog steeds een jaar te jong.

 

Achterste Eijnde 1790: 1 oct 90 - 30 sept 91
1790 Inv nr 2400_0938 pg 21
1790 Inv nr 2400_0938 pg 21
En weer wordt de leeftijd van Anthonia met een jaar gecorrigeerd. Nu klopt het weer.

 

1791 1 oct 91 - 30 sept 92

Voorste Eijnde
1791 Inv nr 2400_0939 pg 18
Cornelis is in 1791 verhuisd naar het Voorste Eijnde van de Wagenbergse Dijk. Daar zal hij blijven wonen tot 1796 .
Er wonen 2 familieleden van zijn vrouw bij hem in.

Achterste Eijnde
1791 Inv nr 2400_0939 pg 22

 

1792 1 oct 92 - 30 sept 93

Voorste Eijnde
1792 Inv nr 2400_0940 pg 17

Achterste Eijnde
1792 Inv nr 2400_0940 pg 22

 

1793 1 oct 93 - 30 sept 94

Voorste Eijnde
1793 Inv nr 2400_0941 pg 16
Zijn schoonfamilie is weer weg.
Achterste Eijnde
1793 Inv nr 2400_0941 pg 20

 

1794 1 oct 94- 30 sept 95

Voorste Eijnde
1794 Inv nr 2400_0942 pg 16

Achterste Eijnde
1794 Inv nr 2400_0942 pg 20

 

1795 en 1796: 1 oct 94- 30 sept 96

Dit is een bijzondere periode vanwege de inval in Nederland door Frankrijk. Op de cover bladzijde is te lezen dat vanwege de oorlog twee jaren zijn samengenomen. Dat is wel een beetje vreemd omdat de periode oct 1794 tot 1795 ook al afgerond is.

Voorste Eijnde
1795 Inv nr 2400_0943 pg 22
Moet zijn Anthonia

Achterste Eijnde
1795 Inv nr 2400_0943 pg 24

 

1796: 1 oct 96- 30 sept 97

Achterste Eijnde
1796 Inv nr 2400_0944 pg 35

Cornelis is terugverhuisd naar het Achterste Eijnde. Anthonia inmiddels ouder dan 16, dus telt mee als volwassene voor de belasting.

Achterste Eijnde
1796 Inv nr 2400_0944 pg 32

De rollen zijn nu omgedraaid, moeder woont in bij dochter en schoonzoon Johannes de Jong die op 1 april 1796 zijn getrouwd.

 

1797: 1 oct 97- 30 sept 98

Voorste Eijnde
1797 Inv nr 2400_0945 pg 34

Ze is terug op het Voorste Eijnde en woont weer alleen.

Achterste Eijnde
1797 Inv nr 2400_0945 pg 44
De (half)broer van Pieternella Kouwenberg is weer bij hen ingetrokken.

Vanaf 1798 minstens tot 1806 is Cornelis tavenier, dwz hij heeft een cafe. Dat is te vinden in de Kleine Specien

 

Achterste Eijnde 1798: 1 oct 98- 30 sept 99
1798 Inv nr 2400_0946 pg 45
De (half)broer van Pieternella Kouwenberg woont nog steeds bij hen, maar nu is er een klein kind bijgekomen.
Maria van Dorst, de moeder van Cornelis is in februari 1797 verhuisd naar Breda, naar haar dochter Francesca. Ze is omstreeks 1718 geboren, dus ze is heel oud geworden.

 

Achterste Eijnde 1799: 1 oct 1799- 30 sept 1800
1799 Inv nr 2400_0947 pg 46

 

Achterste Eijnde 1800: 1 oct 1800- 30 sept 1801
1800 Inv nr 2400_0948 pg 52

 

6. Antonia verlaat het huis en trouwt met Jean Moreau

Achterste Eijnde 1801: 1 oct 1801- 30 sept 1802
1801 Inv nr 2400_0949 pg 42
Antonia is in mei 1801 getrouwd met Jean Moreau: de dochter is het huis uit, dus ze betalen nog maar voor twee volwassenen.

 

Achterste Eijnde 1802: 1 oct 1802- 30 sept 1803
1802 Inv nr 2400_0950 pg 42

 

Gemaallijst 1803 ontbreekt

Achterste Eijnde 1804: 1 jan 1804- 31 dec 1804

Er verandert iets boekhoudkundigs voor de gemeente, de belasting wordt nu geheven over het kalenderjaar, daarom is 1803 er niet.

1804 Inv nr 2400_0951 pg 42
Cornelis heeft een logee. Ze krijgen regelmatig kinderen te logeren.

 

De jaren 1805 en 1806 zijn verwisseld in archief ( labels 952 en 953 verwisseld)

 

Achterste Eijnde 1805: 1 jan 1805- 31 dec 1805
1805 Inv nr 2400_0953 pg 37

 

Achterste Eijnde 1806: 1 jan 1806- 31 dec 1806 Cover 1 en 2
1806 Inv nr 2400_0952 pg 42
Weer een onbekende gast.

 

Bron:
Scans zijn te vinden bij
Regionaal Archief Tilburg,
bij: Dorpsbestuur Terheijden > Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen
> Belastingheffing > Landsbelastingen > Gemaalijsten > kohieren (832-953)