Terheijden Gemaalgeld 1687-1806

In de gemaallijsten wordt belasting voor het malen van graan bijgehouden. Ieder huishouden betaalt belasting voor de volwassenen (een "heele" bijdrage) en voor de kinderen tot 16 jaar (een "halve" bijdrage). De volwassenen kunnen echtgenoten zijn, maar ook knechten en kinderen ouder dan 16 jaar (soms bejaard genoemd). Het hele huishouden (gezin, knechten) wordt soms met naam en leeftijd benoemd. Een huishouden is zo goed te volgen, zoals wanneer iemand zelfstandig gaat wonen, kinderen krijgt, wanneer kinderen ouder dan 16 worden, en wanneer kinderen het huis uitgaan en zelfstandig gaan wonen. Omdat in Terheijden in de eerste helft van de 18e eeuw de DTB registers incompleet zijn, ben je aangewezen op de gemaallijsten om te schatten in welk jaar iemand geboren wordt, wanneer iemand trouwt, of wanneer iemand overlijdt. Op dergelijke momenten verschijnen of verdwijnen mensen uit de lijsten. Een overlijden is duidelijk als iemand "weduwe" of "weduwnaar" wordt genoemd, of wanneer de vrouw niet meer vermeld wordt.

Terheijden/Wagenberg was opgedeeld in de wijken Dorp (=Terheijden), Het Achterste Eijnde van de Wagenbergse Dijk, Het Voorste Eijnde van de Wagenbergse Dijk, het verder naar het oosten gelegen Klippelenbosch, Monnickshof/Munnikenhof, Crauwelsgorsch, de Noort en nog enkele ander wijken.

De lijsten gelden doorgaans voor het belastingjaar dat loopt van 1 october van het eerste jaar tot 30 september van het volgende jaar. Ze worden opgesteld aan het begin van het belastingjaar en geven zo de status weer van dat moment (einde van de zomer van het eerste jaar). Pas aan het begin van de 19e eeuw gaat men over op een belastingjaar dat samenvalt met het kalenderjaar.