Terheijden wijkindeling

Verpondingen
Bartholomeus van Dorst en Anthonij Dingemans

De verponding was een belasting in de Nederlanden op onroerende goederen die jaarlijks moest worden opgebracht.

---

Inv nrs 735-736: Pondboek, leggers van verponding, aangelegd 1714 en bijgehouden tot circa 1811. 1714-ca. 1811
Inv nr 735: Terheijden, westelijk deel en Wagenberg.
Inv nr 736: Terheijden, oostelijk deel.

---

De levens van Anthonij Dingemans, zijn vrouw Maria de Jongh en Bartholomeus van Dorst zijn nauw verweven. Anthonij is eigenaar van brouwerij de Swaen. Hij is brouwer en ook schepen. Bartholomeus werkt vanaf zijn jonge jaren als knecht in de brouwerij. Hij is een ver familielid van Maria, misschien is hij daarom wel in dienst gekomen. In 1717 stellen Anthonij en Maria hun testament op waarin zij een deel van hun bezit beloven te zullen nalaten aan hun trouwe knecht Bartholomeus! Hij zal daarop moeten wachten tot 1736, tot Maria overlijdt. In het testament wordt geen melding gemaakt van de brouwerij.

In het Pondboek Terheijden deel 1 en deel 2 wordt bijgehouden wie welk vastgoed bezit en op wie het overgedragen wordt. Zo is de historie van een stuk grond of zelfs een huis te volgen.

In de verpondingen lijst is te volgen hoe een aantal bezittingen van Anthonij uiteindelijk vanaf 1739 bij Bartholomeus terecht komen. Het gaat in deze lijst om huis en grond, de brouwerij wordt ook hier nergens genoemd. Het wordt nergens duidelijk hoe de brouwerij bij hem belandt. Dat gebeurt wel, want na het overlijden van Bartholomeus in 1754 besluit zijn vrouw in 1759 de brouwerij, huis, erf en andere grond te verkopen aan haar dochter Anna en haar man Adriaan Damen. Dat gaat allemaal niet vanzelf, een andere dochter en schoonzoon, Maria van Dorst en Anthonij Hartog willen aanvankelijk niet meewerken aan de verkoop. Ze moeten uiteindelijk toch toegeven. Er wordt ook nog wat tegengestribbeld door de kinderen van Dingemans. Dat is indirect een beetje terug te vinden in deze lijsten, omdat er in 1759 een decreet nodig is om de overdracht te regelen.

In totaal wordt Bartholomeus 8 keer genoemd in relatie tot Anthonij Dingemans.

Er staan korte verwijzingen boven aan de bladzijde voor welk deel van het dorp de inschrijvingen op de volgende bladzijden zijn gedaan.

 

DEEL 1, het westelijk deel van Terheijden

In dit eerste deel wordt vijf keer een vermelding gedaan van Bartholomeus van Dorst. Hij erft vijf keer een stuk vastgoed van Anthonij Dingemans, waaronder een huis met erf.

 

• Dit en volgende pondboek gecollationeerd jegens de legger uit het welke de copie voor heer ontvanger alhier altijd is geformeerd geweest;
  ende deze conform dezelfde legger in ?ordre gebruighe? gesteld ende geredresseerd
  Alles volgens ordre van heere wethouder alhier in datume de 8 juli 1718

Hier staat het jaartal 1718 vermeld. Het Archief Tilburg heeft dit boek ondergebracht bij het jaar 1714. Waarschijnlijk slaat dat op het jaar dat alle eerste inschrijvingen afgerond waren?

 

---

A1. Het Dorp

---

Het eerste deel is voor "het dorp van Terheijden". Meteen op de eerste bladzijde staat een bekend persoon.

• Seigneur Anthonij Dingemans
  sijn huijsinge ende erve tot het leenhuijs behorende, item een schure, werf en den missing
  4 samen ...... 9-0-0
  Nu Bartholomeus van Dorst afgeboekt 12 oct 1739
  Nu de weduwe 10 juli 1754 overgebracht
  Adriaan Adriaanssen Damen, bij willig decreet van den ed. mog. Raade en Leenhove van Brabant
  25 mei 1759, overgebracht 1 juni 1759
  Nu de weduwe
  nu Bartholomeus Damen met 1802

Anthonij Dingemans is brouwer, hij overlijdt omstreeks 1718. Hij heeft samen met zijn vrouw kort voor zijn dood een testament opgemaakt waarin staat dat ze veel nalaten aan hun trouwe knecht Bartholomeus van Dorp. Hier staat dat in 1739 huis en erf wordt overgedragen. Dat is pas 3 jaar na de dood van de Weduwe. In 1754 gaat het over op zijn weduwe, daarna zijn schooonzoon.

Eigenlijk is alles het bezit van de weduwe, Anthonij is immers al in 1718 overleden

 

---

A2. Het dorp van Jan Canters aan tot het moerstratien tot aan Peter Hulshouts stede,
    vanaf pg 26

• Anthonij Dingemans twee buijnder Zeggen ......6-12-0
  Nu Bartholomeus van Dorst, aangenomen den 15 juli 1752
  den 22 maart 1754 is bij schout en scheepenen en gezwoorens goedgevonden deze post in de verponding te verminderen met 1 gld 12 stuijvers, dus nu .... 5- 0 -0
  nu de weduwe Bartz van Dorst
  Nu Adriaan Adriaanssen Damen bij willig decreet van ed mog Raad en Leenhove van Brabant dato 25 mei 1759, overgeboekt 1 juni 1759
  Nu weduwe
  Nu Bartholomeus Damen 1802

In 1752 wordt de grond overgedragen aan Bartholomeus van Dorst, daarna aan zijn weduwe en daarna aan zijn schoonzoon

 

---

A3. Het Dorp en 't Gezaaijt, vanaf pg 44

---

A4. Tussen den Nieuwensloot en de Kalckvaart, vanaf pg 48

 

• Anthonij Dingemans sijne weijde groot een buijnder 3 quartier
  Nu Bartholomeus van Dorst, afgeboekt 12 october 1739.
  nu de weduwe
  Nu Adriaan Adriaanssen Damen bij willig decreet van ed mog Raad en Leenhove van Brabant dato 25 mei 1759, overgeboekt 1 juni 1759
  Nu weduwe
  Nu Bartholomeus Damen 1802

• denzelven Anthonij Dingemans alsnoch daar achteraan aan drie quartier genaamd de schulskooij(?) ....4-7-0
  Nu Bartholomeus van Dorst, aangenomen den 15 juli 1752, segge 1752.
  den 22 maart 1754 is bij de regenten goedgevonden deze post in de verponding van 1752 te verminderen met 2 gld 7 stuijvers, dus nu .... 2-0-0
  dezelve weduwe
  Nu A.A. Damen overgeboekt 1 juni 1759
  Nu weduwe
  Nu Bartholomeus Damen 1802

• denzelven Anthonij Dingemans alsnoch daar teijnden aan drie quartier ....4-10-0
  Nu Bartholomeus van Dorst, aangenomen den 15 juli 1752,
  den 22 maart 1754 is bij de regenten goedgevonden deze post in de verponding van 1752 te verminderen met 2 gld 10 stuijvers, dus nu .... 2-0-0
  dezelve weduwe
  Nu A.A. Damen overgeboekt 1 juni 1759
  Nu weduwe
  Nu Bartholomeus Damen 1802

 

---

A5. Beginnende van den Oudemolen, vanaf pg 62

---

A6. Buitenhillen beginnende van den Kranen Sluijse, vanaf pg 77

---

A7. Parcheelen gelegen tussen den eersten Sonseelschen weg ende den Marckdeijck,
    vanaf pg 79

---

A8. In den Laecke van den zuidoosten beginnende, vanaf pg 109

---

A9. Tusschen den eersten en tweeden Sonseelsche wech beginnende van den seedeijk en streckende westwaarts, vanaf pg 124

 

• Anthonij Dingemans.....
  ...............

Geen vermelding van Bartholomeus van Dorst

---

• Aart van Dorst. een buijnder twee quartien 64 roeden
  Nu de erfgenamen van Aard van Dorst, afgeboekt 6 december 1739

Dat zou de oude Aerden van Dorst kunnen zijn. Arnoldus is te jong. Moeilijk.

 

---

A10. Crauwelsgorsch ende Hookenbergh vanaf pg 187

---

A11. Sijn Majesteits gl mem 's landen in Haseldonk vanaf pg 210

---

A12. Sijn Majesteits H L ged in den grooten Sonseelschen polder.
Aanwas beginnende in den oosten innen van Wagenberg, vanaf pg 223

---

A13. 't Land aan de zuijtzeijde van de Sonseelsche en de Noortschen weg, vanaf pg 238

---

A14. Buijtenlant genaamd Maarten van Rossumlant, vanaf pg 241

 

• Aart van Dorst, de helft van een buijnder , een quartier, 43 1/2 roeden

Niet duidelijk wie dit is. Hoogstwaarschijnlijk de oude Aerden van Dorst, die al lang overleden is. Ook de erfgenamen zijn niet duidelijk.

 

---

A15. Tussen groot Ruijtersvaart ende den Nieuwensloot, vanaf pg 268

• Sr Anthonij Dingemans Twee quartien oost Sr Leendert Deijts, suijden de erfgenamen van der Lith west Sr Ananias van Son en noorden groot Ruijtersvaart
  Nu Bartholomeus van Dorst, afgeboekt 12 october 1739
  Nu de weduwe
  Nu Adriaan Adriaansen Damen bij willig decreet van e mog raad en leenhove van Brabant dat 25 meij 1759, overgeboekt 1 juni 1759
  Nu weduwe
  Nu Bartholomeus Damen

 

---

A 16. Van de Steene Heule af tot an cleijn Ruijtersvaart en zo voorts tot den wech van groot Ruijtersvaart vanaf pg 277

 

• Anthonij Dingemans, een Buijnder

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

---

A17. Van de Houte Brugge tot aan den Vaartkant af, tot de steene heule toe op Swanaerts weegken, vanaf pg 290

---

A18. Vanaf de Vaartkant tot den Clippelenboschstraat en voorts achterom Theun Rommen en wederom naar den Vaartkant vanaf pg 295

• Anthonij Dingemans Een gemet (?)

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

---

• Anthonij Dingemans Daarnevens in twee parcheelen, een buijnder zeggen

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

---

• Anthonij Dingemans, daarnevens driue quartien

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

---

A19. Van de Houten Heule de Leeghen weg in oostwaart op strekkende tot het Kerckenstratien, komende nevens de Vaartkant vanaf pg 317

• de Heer Johan Bieckens in twee parcheelen, anderhalf buijnder
  ....
  Nu Barholomeus van Dorst 1745
  wederom aangenomen 15 julij 1752
  ....
  Nu de weduwe Barth van Dorst

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

---

A20. Van het Eerste Weegsken in den Leeghenweg tot de Ackers streckende nevens de selve tot den vaartkant vanaf pg 338

• Aart van Dorst, den dries met den weijckens, twee quartien

Uiteindelijk komt dit ook terecht bij Adriaan Damen, in 1768. Via ene Wagemakers

Er is een Paschijntje Wagemakers, zij overlijdt 22-4-1768 in Terheijden. Niet duidelijk wat de relatie is met Aart.

 

---

A21. Van de groote Heule tussen de Zeedeijk ende den Leegenwech
      vanaf pg 352

• Anthonij Dingemans

 

---

• Bastiaantje Aarden van Dorst,
  Nu Parchijntje Peeter Arisse

De zus van Bartholomeus

 

---

• Anthonij Dingemans

 

---

• Anthonij Dingemans

 

---

DEEL 2, het oostelijk deel van Terheijden

In dit tweede deel wordt twee keer verwezen naar Bartholomeus van Dorst. Hij erft twee keer een stuk grond van Anthonij Dingemans.

B1. Onduidelijk voor welk deel van het dorp deze eerste bladzijden zijn

 

• Anthonij Dingemans, twee quartier
  Nu Bartholomeus van Dorst afgeboekt 12 october 1739
  Nu de weduwe
  Nu .....armen

 

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

---

B2. Tussen de Clippelenboschstraat en het Kerckenstratien en de Vlietstraat, vanaf pg 63

 

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

---

B3. Van de Wilderstraat tot de Scherrebiesstraat en Stuijvesant toe, vanaf pg 130

 

• Anthonij Dingemans

Geen verwijzing naar Bartholomeus van Dorst

 

---

B6. Van de stede van Geert Mutsaert, stuijtende in het Banckenstratien, vanaf pg 291

 

• Anthonij Dingemans, een buijnder bosschen
  Nu Bartholomeus van Dorst, afgeboekt 12 october 1739
  Nu de weduwe
  Adriaan Adriaanse Damen, bij willig decreet van de ed mog raad en leenhove van Brabant
  dato 25 meij 159 overgeboekt 1 juni 1759